15 Ekim 2024
BD Sayı: 2024/10

16 Ekim Dünya Gıda Günü

Etik değerlere dayalı adil ve insanca bir tarım ve gıda sisteminin
kurulması önceliğimiz olmalıdır.
                                                                                                                               

Dünya Gıda Günü olarak ilan edilen ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) kuruluş tarihi olan 16 Ekim’de her yıl FAO tarafından belirlenen farklı bir temaya dikkat çekilmekte ve dünyadaki açlık, gıda güvencesi gibi sorun alanları ele alınmaktadır. Bu yıl Dünya Gıda Günü teması, “Daha İyi Bir Yaşam, Daha İyi Bir Gelecek İçin Gıda Hakkı” olarak belirlenmiştir. 

İnsanın yaşamında vazgeçilmez ve ertelenemez bir ihtiyaç olan gıdaya erişim ilk kez 1948 yılında imzalana Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Beyannamesinde bir insan hakkı olarak tanımlanmış ve bütün Birleşmiş Milletler üyesi devletler tarafından kabul edilmiştir. Ancak, ne acıdır ki, aradan geçen 74 yıl boyunca bu güzel, böylesi zengin kaynaklara sahip,  yaşanası bir dünyayı paylaşan insanların önemli bir kısmı bu haktan yararlanamamıştır ve yararlanamamaktadır.  Ve yine ne acıdır ki, yaşamın olmazsa olmazı olan gıdaları tarlada ve çiftlikte yoğun fedakârlıkla üretenler, bu haktan mahrum olanlar arasında yüksek oranda yer almaktadırlar. 

Dünyada 2,8 milyardan fazla insan sağlıklı beslenememekte ve gıda hakkından yoksun kalmaktadır. Dünyada üretilen gıdaların adil bir biçimde dağıtımı mümkün olsa, üretilen gıdalar tüm dünya nüfusunu beslemeye yetecek miktarda iken, bir kesim açlık ve yetersiz beslenme ile karşı karşıya kalmakta, bir kesim obezite ile mücadele etmektedir. Dünyamızda açlık ve yetersiz beslenme önemli ölçüde yaşanır ve sonlandırılamazken gıda kayıpları ve israfının tüm üretimin yaklaşık 1/3’ünü bulması da bir büyük insanlık ayıbı ve hızla çözülmesi gereken önemli bir sorun alanı olarak karşımızda durmaktadır. 

Diğer yandan, tarım ve gıda sisteminin son derece kırılgan olduğu da bilinen bir gerçektir. Çatışma ortamları, iklim değişikliği, ekonomik krizler gibi pek çok sorun gıda sistemini olumsuz yönde etkilemektedir. 

Tüm bunların sonucunda, gıda hakkı uluslararası hukuk bağlamında dünyada hemen hemen en çok ihlal edilen haklar arasında yerini almıştır.  Gıda hakkının bu denli yaygın biçimde ihlal edilebiliyor olmasının temelinde gıdaların herhangi bir ticari bir meta olarak görülmesi ve bu hak ihlalinden çıkar odaklarının (veya sermaye sahipleri de diyebiliriz) değil halkın zarar görüyor olmasıdır. 

Gıda hakkına ulaşmayı olumsuz yönde etkileyen etkenlerle savaşmak bugün her zamankinden daha kaçınılmaz ve acil bir sorumluluk haline gelmiştir. Gıda hakkının sağlanamadığı bir dünya yaşanabilir bir dünya değildir. Dünyada sürdürülebilir bir tarım ve gıda sisteminin yeniden kurgulanması, vazgeçilmezimiz olan bu alanı düzenleyen politikalarda yeni bir anlayışın benimsenmesi, etik değerlere dayalı adil ve insanca bir sistemin kurulması önceliğimiz olmalıdır.

Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) 
Yönetim Kurulu