14 Mart 2022

BD Sayı: 2022/03

Dünya Tüketiciler Günü

 “Sorumlu tüketim etik değerleri korumayı,

doğaya duyarlılığı ve emeğe saygıyı gerektirir”

 

Tüketici hakları konusu ilk kez, 15 Mart 1962 tarihinde dönemin ABD Başkanı John F. Kennedy’nin yaptığı bir konuşmayla siyasetin ve toplumun gündemine getirilmişti. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1985 yılında, tüketici haklarının korunma ve güçlendirilmesinin önemini vurgulamak amacıyla, bu konuşmanın yapıldığı 15 Mart gününün her yıl Dünya Tüketici Hakları Günü olarak kutlanmasını kararlaştırmıştır. Ülkemizde bu uluslararası günün adı kısaltılmış olarak Dünya Tüketiciler Günü olarak anılmaktadır.

İnsanın tüketim faaliyetlerinin en yaşamsal olanı hiç kuşkusuz gıda tüketimidir. Gıda tüketimi insanın varlığını sürdürebilmesinin önkoşulu olduğundan gıda hakkı, yaşam hakkı kapsamında temel bir insan hakkı olarak ele alınmaktadır. Derneğimiz üyesi Prof. Dr. Hilal Elver’in anlatımıyla; “gıda hakkı; devletin yükümlülüğünde olan ve kişilere de bundan dolayı devlete hesap sorma hakkı tanıyan bir yasal mekanizmadır”. Bugün dünyada hâlâ açlığın yeryüzünden silinememiş olması, her dokuz kişiden birinin yatağa aç gitmesi insanlığın en büyük ayıbıdır.

Gıdada izlenebilirliğin geliştirilmesi, tüketici haklarının yasal olarak eksiksiz biçimde korunması, etkin ve caydırıcı bir gıda denetim ve gözetim sisteminin kurulması ile yaygın tüketici eğitimi sağlanması kamunun önemli görevleri arasındadır. Gıda alanında tüketici hakları ne kadar iyi korunur ve güçlendirilirse, toplum için sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim o denli olanaklı hale gelir. Gıda güvenliğinin sağlanması o kadar kolaylaşır. Gıda hileleri, taklit ve tağşiş azalır.

İnsan türünü topyekûn tehdit eden ve belki de geri dönülemez noktada olduğumuz iklim krizi, başlayalı iki yıldan fazla olmasına karşın hâlâ sona erdirilemeyen küresel salgın ve hemen sınırlarımızın yakınında doğan savaş bize tarımın ve gıdanın önemini yeniden hatırlattı. Gıda egemenliğinin ve gıda güvencesinin geleceğe yapılacak en büyük yatırım olduğunu gösterdi. Tarım ve gıda alanında kendine yetebilmenin ulusal güvenliğin anahtarı olduğunu açıkça ortaya koydu. Tarımın yalnızca çiftçilerin sorunu değil, tüm yurttaşların sorumluluğu olduğuna ışık tuttu.

Doğa ile insan arasında bir arayüz konumunda bulunan tarım, insanın yalnızca en yaşamsal değil, aynı zamanda en değer yüklü üretim faaliyetidir. Bu anlamda tüketici haklarının ve bilinçli tüketimin ötesine de bakmalıyız. Sorumlu tüketimin önünü açmalıyız.

Bilindiği gibi Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET)’nin logosu birbirine bakan dört “e”harfinden oluşur. Bunlardan birisiyle, tüm gıdalara işaret etmek üzere en fazla tükettiğimiz ve en fazla saygı duyduğumuz gıdamız olan ekmek, diğer üç “e” ile etik, ekoloji ve emek temsil edilmektedir.

Bize göre sorumlu tüketici, satın aldığı, yediği, içtiği gıdaların nasıl ve nerede üretildiğini sorgulayarak ve gıda israfından kaçınarak ona değer verdiğini ve saygı gösterdiğini ortaya koyar. Gıda seçimlerinde doğayı korumaya özen göstererek üretilmiş ürünlere yönelerek, yerel ve zamanında tüketime öncelik vererek ekolojik duyarlılığını davranışlarına yansıtır. Üreticilerle arasındaki her türlü mesafeyi kısaltmaya çalışarak, üretim sürecinde yer alan emeğe saygı gösterir. Tüm eylemlerinde olduğu gibi, tarım ve gıda sistemiyle ilişki kurduğu her bağlamda etik değerlerin gerçekleşmesini sağlayarak etik bilincini yaşama yansıtır.

Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) olarak Dünya Tüketiciler Günü’nde kamuyu tüketici hakları konusunda payına düşen görev ve hizmetleri eksiksiz yerine getirmeye, tüm tüketicileri haklarına ve sorumluluklarına sahip çıkmaya çağırıyoruz.

 

Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET)

                                                                                                Yönetim Kurulu