21-10-2020

Dünyayı İnsanların Etik Bilinci Kurtaracak!

Carnegie Council’in önerisiyle her yıl Ekim ayının üçüncü Çarşambası Dünya Etik Günü olarak kutlanıyor. Bu yılın teması “Ethics in Action”, uygulamada ya da #EylemdeEtik diye Türkçeleştirilebilir.

Bu yıl, küresel COVID-19 salgını yaşamın her alanını etkileyerek insanlığa zor zamanlar yaşattı; hâlâ da yaşatmaya devam ediyor. Tarih içinde insanlığın ortaya çıkardığı tüm değerler bu zorlanmadan payına düşeni aldı; birçok bedeller ödendi, ödeniyor. Henüz pandeminin önü alınamadığından insanlığın ateşle imtihanının bir süre daha bitmeyeceğini varsaymak yanlış olmaz.

Sanattan bilime, sağlıktan eğitime her alanda yaşanan zorluklar, alınan önlemlerin neden olduğu kısıtlamalar ve uymak gereken yeni kurallar, bir yandan insanlığın direncini ölçerken, öte yandan varolan sistemlerin ve değerlerin sorgulanmasına, yeni olanakların görünür hale gelmesine yol açtı. İnsanlık bir kez daha yaratıcılık sınavı vermek durumunda kalıyor.

Pandeminin etkilerinin en çok hissedildiği alanlardan biri de tarım ve gıda sistemi oldu. Uzun yıllardır sorgulanmaya değer bulunmayan sistemin kırılganlıkları açıkça görünür hale gelince, bazı temel gereksinimlerin karşılanamama ihtimali ortaya çıkınca, tarım ve gıda üretiminin önemi ve değeri yeniden anımsandı. Tarımın anlamı, onun yeryüzündeki en önemli insan faaliyetlerinden biri, belki de birincisi olduğu, artık yeryüzünde tarım olmadan insanın yaşamasının mümkün olmadığı yüksek sesle dile getirilmeye başlandı. Toplum tarafından çiftçilere emanet edilmiş bu insan değerinin ağır yükünü ve sorumluluğunu, tüm yurttaşların, tüketicilerin, sivil toplumun ve kamunun paylaşması gerektiği yazılıp çizilir oldu.

Tarım ve gıda üretiminin insan ile doğa arasında bir arayüz oluşturmasının ve yalnız insan sağlığını değil, gelecek kuşakları da ilgilendirmesinin insanlık açısından ne anlama geldiği üzerinde düşünmeye başladık. Gördük ki değerlerimizin çoğunun kökeninde tarım ve gıda alanının izleri var. Hakkını savunamayan bitkilerin, hayvanların ve toprağın ebeveyni olmakla şefkati, ekmeği ve emeği hakça bölüşürken adaleti, üretmenin zorluklarıyla birlikte başa çıkarken dayanışmayı, salgının bütün hızıyla sürdüğü günlerde insanları gıdayla buluşturmak için birşeyleri göze alırken cesareti yaratıyoruz. Bu listeyi bugüne dek insanlığın yarattığı her değeri örnekleyecek biçimde uzatmak mümkün.

Bu değerlerden ödün verildiğinde ortaya, en çok en kadınları, çocukları, yoksulları, göçmenleri, toplumda dezavantajlı durumda olanları hırpalayan adaletsiz ve vicdansız bir dünya çıkıyor. Böyle bir dünya istemiyorsak her alanda insanı, onun değerini, insan onurunu ve yarattığı değerleri korumak zorundayız. Bu, bizim insan olarak ödevimiz. Peki bunu nasıl yapacağız?

Tarım ve Gıda Etiği Derneği TARGET olarak bu yıl Dünya Etik Günü ile başlayan ve bir ay sürecek bir “Etik Farkındalık Kampanyası” planladık. Tarım ve gıda sistemi bağlamında, etik değerleri odağa alan, daha adil, daha paylaşımcı ve dayanışmacı, emeğe ve doğaya saygılı bir dünya için önceliğin etik değerlerin farkında olmaktan geçtiği inancıyla, her biri bu alandaki bir etik sorun çerçevesinde bir değeri aydınlatan görsel mesajlarımızı sosyal medya ve iletişim kanallarından toplumla paylaşacağız. Farkındalık duyarlılığı, duyarlılık eyleme geçmeyi, değişim için adım atmayı, güçlerimizi birleştirmeyi ve daha “iyi” bir tarım ve gıda sistemi için yaratıcılığımızı işe koşmayı getirecek diye umuyoruz. Bu çabamızda bazen mesajlarımızı yaymak suretiyle, bazen iyi uygulama deneyimlerini paylaşmak yoluyla, bazen eleştirerek, bazen övgülerle destekleyerek, mutlaka öneriler getirerek tüm paydaş ve bileşenlerin katkılarını bekliyoruz.

Dünyayı insanlığın etik bilinci kurtaracak. Her şey değerlerin ve onların yaşamdaki görünümlerinin farkına varmamızla başlayacak.

Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET)
Yönetim Kurulu